بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ | |
أَلْهَاكُمُ التَّكَاثُرُ (١)مسابقهی افزونطلبی و نازش (به مال و منال و خدم و حشم و ثروت و قدرت) شما را به خود مشغول و سرگرم میدارد. [[«أَلْهَی»: به خود مشغول و سرگرم داشت. غافل و بیخبر کرد (نگا: منافقون / 9، نور / 37، حجر / 3). «التَّکَاثُرُ»: مسابقه افزونطلبی در اموال و اولاد، و مباهات بدان (نگا: حدید / 20).]] | 102:1 |
حَتَّىٰ زُرْتُمُ الْمَقَابِرَ (٢)تا بدان گاه که (میمیرید و) به گورستانها میروید (و کار از کار میگذرد). [[«زُرْتُمْ»: دید و بازدید کردید. مراد از چنین ملاقات کردن و روبرو شدنی، مردن و در گورستانها دفن شدن است «الْمَقَابِرَ»: جمع مَقْبَرَة، گورستانها.]] | 102:2 |
كَلَّا سَوْفَ تَعْلَمُونَ (٣)هان بس کنید! (بعد از مرگ) خواهید دانست (که چه خاکی بر سر خود ریختهاید). [[«کَلاّ»: بس کنید! حقّا.]] | 102:3 |
ثُمَّ كَلَّا سَوْفَ تَعْلَمُونَ (٤)باز هم (میگویم:) هان بس کنید! خواهید دانست (که چگونه خود را خانه خراب و بدبخت کردهاید). [[«ثُمَّ کَلاّ»: باز هم هان!]] | 102:4 |
كَلَّا لَوْ تَعْلَمُونَ عِلْمَ الْيَقِينِ (٥)هان بس کنید! اگر آگاهی قطعی و یقینی داشته باشید (و از فرجام کار خود کاملاً باخبر باشید، از این مسابقهی افزونطلبی و مباهات به قدرت و ثروت دست میکشید و گرد ملاهی نمیگردید و به کار آخرت میپردازید). [[«عِلْمَ الْیَقِینِ»: دانش راستین. آگاهی قطعی. مراحل یقین سهتا است: علمالیقین و عینالیقین و حقّالیقین (نگا: حجر / 99، واقعه / 95، حاقّه / 51). اضافه آنها، اضافه موصوف به صفت خود است. جواب (لَوْ) محذوف است. از قبیل: هرگز به سراغ این امور نمیرفتید و تفاخر و مباهات به این مسائل باطل نمیکردید.]] | 102:5 |
لَتَرَوُنَّ الْجَحِيمَ (٦)شما قطعاً دوزخ را خواهید دید. [[«لَتَرَوُنَّ»: قطعاً و حتماً خواهید دید. مراد آشکار شدن دوزخ است (نگا: شعراء / 91، نازعات / 36).]] | 102:6 |
ثُمَّ لَتَرَوُنَّهَا عَيْنَ الْيَقِينِ (٧)باز هم (میگویم:) شما آشکارا و عیان، خود دوزخ را خواهید دید (و در آن خواهید افتاد). [[«عَیْنَ الْیَقِینِ»: دیدن یقینی. آگاهی حاصل از دیدن و مشاهده کردن. مراد از دیدن دوزخ، در آن افتادن و چشیدن عذاب آن است (نگا: جزء عمّ شیخ محمّد عبده).]] | 102:7 |
ثُمَّ لَتُسْأَلُنَّ يَوْمَئِذٍ عَنِ النَّعِيمِ (٨)سپس در آن روز از ناز و نعمت بازخواست خواهید شد. [[«ثُمَّ»: این واژه در اینجا برای ترتیب اخباری است؛ نه ترتیب زمانی. چرا که قبلاً حساب و کتاب و قضاوت انجام پذیرفته است (نگا: المصحف المیسّر). البتّه میتواند برای ترتیب زمانی هم باشد. چون در دوزخ برای عذاب بیشتر از دوزخیان سؤالاتی میشود (نگا: ملک / 8، مدّثّر / 42).]] | 102:8 |